Projekty »
O czym i jak rozmawiają zwierzęta?
:: Projekt K (Szczegóły) | |
Terminy |
Czas trwania projektu: 1 godz. (45 min.) |
Edycja zakończona Piątek 2022-09-16 09:00 - 10:00Brak wolnych miejsc Realizacja projektu w innym miejscu - Gmach Główny KUL (GG 245) |
Miejsce realizacji: Gmach Główny KUL (GG 213)
Adres: Lublin, Aleje Racławickie 14
Ponieważ zwierzęta zwykle nie wyrażają się w języku ludzkim, uważamy czasem, że nie możemy wiedzieć, co myślą. Rozumiemy ludzi, ponieważ mówią; język daje nam wgląd w ich świat wewnętrzny. A tymczasem zwierzęta…
Już od czasów starożytnych Greków poświęcano uwagę językowi i porozumiewaniu się zwierząt. Etologia, dyscyplina zajmująca się strukturalnym badaniem zachowań, a tym samym komunikacji zwierząt, rozwinęła się około 1950 roku. Zwłaszcza w ostatnich latach język znalazł się w centrum zainteresowania.
Komunikacja zwierząt jest uwarunkowana przez otoczenie, w którym żyją, i wynika z ich fizycznych oraz kognitywnych możliwości. Walenie często wykorzystują dźwięk, ponieważ szybko przemieszcza się on pod wodą, natomiast węch i wzrok są dla nich mniej przydatne. Słonie za pomocą bardzo niskich tonów potrafią utrzymywać ze sobą kontakt na lądzie na odległość wielu kilometrów.
Delfiny i papugi mówią do siebie po imieniu, nietoperze lubią plotkować, dziwogony żałobne naśladują wołania drapieżników, by odstraszyć inne zwierzęta i ukraść im kolację, a w pieśniach wielu ptaków i we wzorach na skórze kałamarnic można odnaleźć struktury gramatyczne. Nieświszczuki ze szczegółami opisują intruzów: ich rozmiar, kształt, prędkość, z jaką się poruszają. Słonie w niewoli z czasem zaczynają używać ludzkich słów, żeby komunikować się z ludźmi, a te żyjące na wolności mają na człowieka własne określenie. Humbaki śpiewają pieśni miłosne, trwające nawet dwadzieścia godzin. Z kolei nietoperze używają bardzo wysokich dźwięków do odczytywania otoczenia. Poza tym wypracowały bardzo skomplikowany system porozumiewania się, który w pewnych punktach jest porównywalny z językiem ludzkim.
Najnowsze badania wykazują, że wiele zwierząt porozumiewa się ze sobą w sposób bardziej złożony, niż do tej pory sądziliśmy. O tym, jakie to ma znaczenie – dla zwierząt i dla języka – niewiele jeszcze wiemy.
W wykładzie omówię empiryczne badania nad językami zwierząt oraz kognitywistyczne i filozoficzne pytania, które się w związku z tym nasuwają.
- Czy zwierzęta potrafią mówić?
- Czy komunikowanie się innych zwierząt możemy nazywać językiem?
- Czy potrafimy rozmawiać z innymi zwierzętami, a jeśli tak, to w jaki sposób?
- Czy język człowieka jest wyjątkowy?
- Czym właściwie jest język?