Miejsce realizacji: Wydział Prawa i Administracji (106)
Adres: Lublin, Plac Marii Curie–Skłodowskiej 5

Wraz z dostrzeżeniem zalet alternatywnych form rozwiązywania sporów i związanym z tym rozwojem mediacji w Polsce rozpoczęła się intensywna dyskusja na temat profesjonalizacji zawodu mediatora. Debata ta jest istotna nie tylko z punktu widzenia interesu realizatorów roli zawodowej mediatorów ale przede wszystkim dlatego, że mediacja w znaczący sposób przyczynia się do rzeczywistej realizacji konstytucyjnej zasady prawa do sądu każdego obywatela, co więcej, przyczynia się również do zapewnienia systemu efektywnego rozstrzygania sporów. Obecne unormowania prawne w polskim systemie prawnym w zakresie statusu prawnego mediatorów, w tym w szczególności wymogów sprawowania tej roli zawodowej są dość niejednolite, dodatkowo regulacje rozproszone są w różnych aktach prawnych, zarówno o charakterze ustrojowym, jak i procesowym. Co istotne, poszczególne przepisy wprowadzają nieprecyzyjne kryteria i wymogi wobec mediatorów, a jednocześnie praktyka stosowania przedmiotowych wymogów jest niejednolita. Jest to szczególnie widoczne przy procedurze wpisu na listy mediatorów stałych i zróżnicowanej interpretacji normatywnych kryteriów przez organy dokonujące owego wpisu (co autorki referatu zobrazują wynikami przeprowadzonych przez siebie badań).

Jednym z podstawowych problemów jest brak jednoznacznego i ustandaryzowanego miernika fachowości stałych mediatorów, do którego mogłyby się odnosić organy dokonujące wpisu na listę stałych mediatorów. Podkreślenia wymaga fakt, iż ogólność owych regulacji zdecydowanie nie wpływa na podwyższenie autorytetu mediatorów jako uczestników wymiaru sprawiedliwości. Kwestie te wymagają rozważań zwłaszcza w kontekście planowanych zmian i wprowadzenia tzw. Krajowego Rejestru Mediatorów. Aktualnie bowiem toczą prace nad projektem Ministerstwa Sprawiedliwości pod nazwą „Upowszechnianie alternatywnych metod rozwiązywania sporów poprzez podniesienie kompetencji mediatorów, utworzenie Krajowego Rejestru Mediatorów (KRM) oraz działania informacyjne”, którego celem jest ujednoliceniem programu szkoleń dla mediatorów i późniejsza weryfikacja ich wiedzy i umiejętności prowadzenia mediacji (budowa i wdrożenie Krajowego Rejestru Mediatorów, przewidziane zostały do początku drugiej połowy 2023 r.).

Aby zrealizować powyższy cel badawczy autorki w swoim wystąpieniu dokonają analizy aktualnego stanu prawnego w zakresie wymogów stałych mediatorów, przedstawią wyniki badań co do sposobu weryfikacji owych wymogów przez prezesów sądów okręgowych, przeprowadzą analizę założeń Krajowego Rejestru Mediatorów i dokonają ich oceny pod kątem wpływu na postępującą profesjonalizację zawodu mediatora w Polsce, a także wskażą obszary wymagające dalszych zmian. 

- - - - - - - - - 

Źródło zdjęcia: Gerd Altmann z Pixabay.