Gdybym zapytał Cię, gdzie jesteś, zapewne odpowiedziałbyś – tu: w szkole, w domu, na ławce w parku. Taka odpowiedź mi jednak nie wystarczy, dlatego pytałbym dalej: gdzie jest twoje Ja, twoje centrum świadomości? Większość z nas, słysząc takie pytanie, musi spojrzeć w głąb siebie, rzadko bowiem zastanawiamy się nad takimi kwestiami. Być może po namyśle stwierdziłbyś, że znajdujesz się w trudno uchwytnym punkcie w niewielkiej odległości za oczami – czyli tam, gdzie Twój mózg.

A jednak większość ludzi na pytanie, czy ich świadomość jest tym samym, co mózg, odpowie negatywnie. Wielu z nas wierzy w duszę, która wprawdzie łączy się z ciałem, ale po śmierci potrafi je opuścić i udać się w zaświaty. Ta hipoteza, choć bez wątpienia głęboko w nas zakorzeniona, obecna już w najstarszych ludzkich kulturach, nie znajduje dziś uznania w badaniach nad świadomością. W ramach tych ostatnich sądzi się raczej, że całe nasze życie psychiczne to efekt niezwykle złożonych procesów neuronalnych, zachodzących w naszych czaszkach. Wydaje się, że badania nad uszkodzeniami mózgu dały nam jasno do zrozumienia, iż nie istnieje umysł niezależny od materii.

Kto w tym sporze ma rację? A może dostępne są jeszcze jakieś inne rozwiązania tego problemu, opartego na – banalnym, jak by się zdawało – pytaniu: kim jesteśmy? W ramach naszej dyskusji postawię kilka na pozór oczywistych, ale zmuszających do myślenia pytań. Sięgniemy do takich filozofów jak Kartezjusz, Thomas Huxley i współczesnych myślicieli, którzy pozwolą nam zobaczyć bogactwo debat toczonych dziś nad zagadnieniem świadomości. Naszym celem będzie pełna przygód podróż przez współczesną filozofię umysłu, prowadząca do konkluzji, którą – miejmy nadzieję – każdy wypracuje sobie sam.