Tematyka projektu koncentruje się na kwestii obecnych i możliwych ścieżek rozwoju dziedzinowej nauki o człowieku (jako badań naukowych i edukacji uniwersyteckiej), z uwzględnieniem obcesowego pytania o powód, dla którego społeczeństwo epoki technonauki i gospodarki opartej na danych (data-driving economy) miałoby nadal utrzymywać nasze (humanistów) instytuty. Założeniem tego pytania jest z reguły uwzględniany we współczesnej polityce naukowej wymóg aplikacyjności wiedzy i priorytet nauki stosowanej (w modelu R&D&I).

Potrzeba tu zatem poważnej (kompleksowej) odpowiedzi, zaczynając od kwestii: czym jest humanistyka (szerzej – nauki o człowieku), co znaczy i dlaczego znaczy pod kątem statusu naukowego (tj. przedmiotu, metody i celu) oraz trzech bazowych wymiarów refleksji metodologicznej (tj. teorii, metodyki i instytucjonalizacji), a dochodząc do kwestii: czym prawdopodobnie będzie w bliższej przyszłości (w świetle współczesnej filozofii humanistyki).

Podchodząc w tym kontekście do rewizji koncepcji „nowej humanistyki” należałoby uwzględnić zagadnienia:

– Ekspansjonizmu metodologicznego (w perspektywie wielo-, inter-, trans-dyscyplinarności, ze szczególnym uwzględnieniem metodyki humanistyki cyfrowej, modusu art-based research i  badań stosowanych takich jak kliodynamika);

– Trybu wielostronnej obecności (w perspektywie idei konsiliencji, ze szczególnym uwzględnieniem dyskursu kryzysowego, w tym podejścia kolapsonautycznego);      

– Rizomatycznej przestrzeni dyskursu wobec wielości nurtów - zwrotów - orientacji (także „poza akademią” poprzez badana w terenie), w tym krytyki antropocenu (w kontekście humanistyki środowiskowej, humanistyki ratunkowej oraz wielkiej historii początku);  

– Rozszerzenia obszaru badań i edukacji humanistyki zaangażowanej pod kątem badań w działaniu m.in. w odniesieniu do dyskursów (nie)sprawiedliwości [(in)justice] i zwrotu indygenicznego;

– Rozwoju programów „humanistyki głębokiej i technologicznej” oraz „humanistyki prewencyjnej”, odnośnie do 20-wiecznej tradycji humanistycznego podejścia do nauk z obszaru science i technonauki, dziś szczególnie wobec sporu o sztuczną inteligencję;

– Współczesnej instytucjonalizacji badań i edukacji humanistycznej, w odniesieniu do struktur takich jak ASLE, EDEN DLE, OPERAS, CLARIN, DARIAH.  

Proponuje się też rozważenie kilku aforystycznych motywów przewodnich (reflektujących głębiej i szerzej społeczną i cywilizacyjną funkcję humanistyki):  

– Szaty nie mają cesarza  (Stewart Guthrie)

– Szukaj wiedzy, gdy cię straszą (Paweł Cywiński)

– Łącz kropki (Steve Jobs)

– Umysł in­tu­icyj­ny jest świę­tym da­rem, a ra­cjo­nal­ny umysł jego wier­nym słu­gą. Stwo­rzy­li­śmy spo­łe­czeń­stwo, któ­re czci słu­gę, a za­po­mnia­ło o da­rze (przypisywane Albertowi Einsteinowi [cytowane przez Boba Samplesa w: The Metaphoric Mind: A Celebration of Creative Consciousness (1976)].

______________________________

Źródło grafiki: DeltaWorks z Pixabay.