Miejsce realizacji: Centrum Transferu Wiedzy (CTW 219)
Adres: Lublin, Al. Racławickie 14

Depresja definiowana jest jako poważne zaburzenie nastroju, charakteryzujące się różnym stopniem odczuwanego smutku, przygnębia i samotności. Występuje jako pojedynczy epizod lub zaburzenie nawracające. Chorobie towarzyszą objawy takie jak: drażliwość, obniżona koncentracja, apatia, zaburzenia snu, poczucie bezsensowności i winy. Potrafi poważnie zakłócić codzienne funkcjonowanie nastolatka w domu, szkole i wśród rówieśników, a nawet stać się zagrożeniem dla jego życia. Depresja może być skutkiem określonego wydarzenia, wynikać z przyczyn dziedzicznych lub pojawić się u nastolatka bez wyraźnego powodu. Czynnikami zwiększającymi ryzyko pojawienia się choroby są: problemy w rodzinie; doświadczenie przemocy – fizycznej, psychicznej lub seksualnej. Na powstawanie depresji dzieci i nastolatków wpływają też inne stresujące wydarzenia życiowe o charakterze utraty. Przy czym strata może być abstrakcyjna (np. utrata dobrego okresu w życiu, marzeń, wizji świata, sposobu funkcjonowania) lub realna (np. śmierć przyjaciela, utrata ważnej relacji, samobójstwo  w bliskim otoczeniu). Znaczenie dla powstawania depresji mają także inne traumatyczne wydarzenia, m.in. przemoc fizyczna i psychiczna ze strony rówieśników. W rozwoju depresji u dzieci i nastolatków znaczenie ma też osobowość przed chorobą. Do właściwości psychologicznych, które mogą wpłynąć na jej rozwój, zalicza się wysoki poziom lęku, niską samoocenę, wysoki poziom samokrytycyzmu czy perfekcjonizmu oraz poczucie beznadziei. Zwraca się też uwagę na rolę negatywnego stylu atrybucji (czyli przypisywania sobie winy za porażki) i zniekształceń poznawczych (błędów logicznych w myśleniu, polegających m.in. na bagatelizowaniu pozytywów, wnioskowaniu na podstawie emocji czy postrzeganiu wydarzeń czarno-biało). Terapia osób z depresją z reguły prowadzona jest w trybie ambulatoryjnym (czyli w gabinecie psychiatrycznym, psychologicznym). Jednak w przypadku nasilonych myśli samobójczych, tendencji samobójczych czy ciężkich epizodów z objawami psychotycznymi – zwłaszcza gdy zagrożone jest życie pacjenta – powinno odbywać się w warunkach szpitalnych. Podczas leczenia bardzo duże znaczenie ma ustalenie z pacjentem planu terapeutycznego oraz jego udział w procesie leczenia. W tym celu koniecznie powinna być prowadzona psychoedukcja, mająca na celu poszerzenie wiedzy pacjenta o chorobie i jej leczeniu, a także poprawę współpracy w prowadzonym leczeniu. Warto zapamiętać, iż istnieje możliwość zapobiegania zaburzeniom depresyjnych u nastolatków. Ważna jest profilaktyka zdrowia psychicznego oraz świadomość, że depresja jest chorobą, którą poddaje się leczeniu. Obok właściwie prowadzonego, aktywnego trybu życia i dbania o kondycję fizyczną, ważna jest dbałość o prawidłowe nawyki żywieniowe, odpowiednią ilość snu i ograniczenie ekspozycji na nadmierny stres. Choroby związane z psychiką nie powinny być tematem tabu (w rodzinie, w środowisku szkolnym) ani powodem do stygmatyzacji osób doświadczających problemów w tym zakresie. Depresja wymaga nie tylko profesjonalnego wsparcia medycznego, ale również poczucia społecznego zrozumienia – zwłaszcza w najbliższym otoczeniu. Szybko podjęta interwencja psychologiczna i terapeutyczna zwiększa szansę na wyzdrowienie i minimalizuje skutki choroby klasyfikowanej do zaburzeń śmiertelnych. W profilaktyce zaburzeń psychicznych, w tym depresji u młodzieży, istotne jest: poczucie przynależności rozumiane jako utrzymująca się więź z bliskimi osobami, przy których dziecko może poczuć się sobą (rodzina, przyjaciele, znajomi); rozmowa o każdym aspekcie życia, o dobrych i gorszych momentach w życiu nastolatka; pozytywny klimat otoczenia (w rodzinie, w szkole); uczenie dzieci empatii i chęci udzielania sobie wzajemnej pomocy; celebrowanie sukcesów, własnych osiągnięć; zapobieganie przemocy psychicznej i fizycznej oraz podejmowanie zdecydowanych kroków w odpowiedzi na zachowania agresywne, stresogenne, przykre; higiena snu; zdrowe odżywianie; aktywność fizyczna; unikanie używek i substancji pobudzających.