Miejsce realizacji: Centrum Transferu Wiedzy (CTW 219)
Adres: Lublin, Al. Racławickie 14

Osobowość borderline (borderline personality disorder) jest zaburzeniem osobowości. Słowo “borderline” w dosłownym tłumaczeniu znaczy “z pogranicza”. Osoby mające osobowość borderline są niestabilne emocjonalnie (charakteryzuje je chwiejność emocjonalna), mają ogromne poczucie pustki i niespełnienia, posiadają także zaburzenia tożsamości (mają niestabilny obraz własnej osoby). Osoby z zaburzeniem osobowości typu borderline mają skłonność do podejmowania różnego rodzaju ryzyka, np. ryzykowne zachowania seksualne czy ryzykowne zachowania związane z hazardem. Osoby posiadające osobowość borderline mają skłonności do patologicznego kłamstwa oraz konfabulacji.

Charakterystyczne dla nich jest też nadużywanie substancji psychoaktywnych, zaburzenia odżywiania (kompulsywne objadanie się), zaniżone poczucie własnej wartości, nawracające zachowania samobójcze (wielokrotnie podejmują próby samobójcze), występowanie zachowań autodestrukcyjnych, zaburzenia nastroju, a także skłonność do impulsywnych zachowań. Osoby z zaburzeniem osobowości typu borederline cechuje bardzo wysoki poziom lęku przed porzuceniem, co sprawia, że mają problemy w relacjach interpersonalnych. Wynika to z tego, iż tak bardzo obawiają się porzucenia, że zazwyczaj sami wolą zrezygnować z danej relacji. Pomimo wielu przeprowadzonych badań, przyczyny występowania osobowości typu borderline nie zostały jeszcze jednoznacznie określone. Część naukowców jako przyczynę wskazuje nieprawidłowości natury biologicznej (geny). Jednak w dalszym ciągu, w środowisku naukowym temat zaburzenia borderline i przyczyn jego występowania sprawia, iż zdania są mocno podzielone. Mimo to, przy zaburzeniu osobowości borderline, nie możemy całkowicie wykluczyć czynników genetycznych. Zazwyczaj wskazuje się więc na te czynniki genetyczne, którymi spowodowane są objawy charakterystyczne dla tego zaburzenia, takie jak: chwiejność emocjonalna, silne odczuwanie lęku, skłonność do zachowań samobójczych, zaniżone poczucie własnej wartości, kompulsywne objadanie się, ryzykowne zachowania (np. ryzykowne zachowania seksualne), skłonność do zachowań autodestrukcyjnych, skłonność do impulsywnych zachowań oraz nadużywanie substancji psychoaktywnych. Na wykształcenie się osobowości z pogranicza, wpływają także czynniki rodzinne i środowiskowe.

Do pojawienia się cech osobowości typu borderline może doprowadzić np. traumatyczne przeżycie (śmierć rodzica, porzucenie dziecka przez rodzica). Powodem niestabilności emocjonalnej oraz lęku przed porzuceniem u dziecka, może być wzorzec zachowań zdominowany niestabilnością rodzica. To po nim bowiem dziecko przejmuje skłonności oraz rażące błędy wychowawcze, poczynione w okresie wychowywania. Do błędów wychowawczych, które mogą aktywować zaburzenie osobowości typu borderline u dziecka zaliczamy: chłód emocjonalny, przesadny krytycyzm, brak wykształcenia, nieokazywanie dziecku uczuć, brak prawidłowej komunikacji z dzieckiem. Osoba, która została wychowana w taki sposób, nie ma poczucia bezpieczeństwa oraz ma niestabilny obraz własnej osoby, przez co może wykształcić w sobie lęk przed porzuceniem, a także silny negatywizm, który dotyka każdego obszaru jego życia. Warty uwagi jest fakt, iż osoby cierpiące na zaburzenia osobowości typu borderline nie tylko negatywnie patrzą na otaczający je świat, ale przede wszystkim negatywnie patrzą na samych siebie. Co z kolei przekłada się na relacje interpersonalne. Będąc w związku (partnerskim lub przyjacielskim) z osobą mająca zaburzenia osobowości typu borderline, możemy odczuwać przymus ciągłego adorowania tej osoby – zapewniania jej o silnym uczuciu. Dlatego też, osoby mające zaburzenie osobowości typu borderline bywają zazdrosne o ludzi ze swojego otoczenia. Każda nowa znajomość w jaką wchodzi osoba im bliska, w ich mniemaniu jest dla nich bezpośrednim zagrożeniem. Zazdrość dodatkowo powodowana jest silnym lękiem przed odrzuceniem. Dzieje się tak, ponieważ osoby mające zaburzenia osobowości typu borderline wierzą, że mogą zostać szybko zastąpione, a tym samym utracą związek z drugą osobą. Życie z osobą z zaburzeniami borderline jest trudne, ale nie jest niemożliwe.

Podstawową zasadą jest wyznaczenie granic, które będą jasne oraz nieprzekraczalne. Warto też posiąść przynajmniej podstawową wiedzę na temat zaburzeń osobowości (zwłaszcza borderline) oraz problemów, jak powodują. Dzięki temu partner osoby cierpiącej na zaburzenie osobowości borderline, będzie wiedział jak rozpoznać objawy borderline. Znając schemat zachowań osoby z zaburzeniami osobowości, pozwoli uniknąć wpadnięcia w poczucie winy czy wstydu. Istotnym elementem, który pozwoli stworzyć stabilną relację z osobą cierpiącą na zaburzenia osobowości borderline jest psychoedukacja. Aby lepiej zrozumieć osobę mającą zaburzenie osobowości borderline, musisz jak najwięcej dowiedzieć się o charakterze borderline, poznać objawy osobowości borderline oraz to, jak na nie reagować, znać częstość występowania zaburzeń osobowości, a także dostrzegać różnice pomiędzy zaburzeniami psychotycznymi a zaburzeniami osobowości z pogranicza.