Miejsce realizacji: Wydział Filozofii i Socjologii (101)
Adres: Lublin, Plac Marii Curie-Skłodowskiej 4

Wielu ludzi sądzi, że poezja to domena nadwrażliwych indywidualistów odbierających świat w kategoriach emocjonalnych. Sądzi się często, że obrazowe i metaforyczne użycie języka wytwarza niepotrzebny nadmiar, zacierający jasność wypowiedzi. Dodatkowo czasy zdają się nie sprzyjać poezji i można odnieść wrażenie, że muzy skutecznie zostały zmuszone do milczenia. Na domiar wszystkiego badania rynku czytelniczego przynoszą zatrważające (choć nie wiadomo czy prawdziwe) dane, mówiące że poezję czytuje tylko kilka procent ludzi. Można by zapytać czy nie są to ci sami, którzy piszą wiersze? Trawestując dictum pewnego pisarza można by pytać, czy rzeczywiście poezja nie jest barwnym, lecz nazbyt upierzonym ptakiem, co w znacznym stopniu utrudnia zarzynanie?

W ramach projektu analizie poddane zostaną dwa podstawowe sposoby używania języka na gruncie poezji. Chodzi o język metaforyczny (z jego polisemicznością, lapidarnością i wielowarstwowością) oraz język jako medium o charakterze obrazowym. Podstawowy problem stanowi tu wartość takiego (poetyckiego) sposobu wyrażania się w kontekście ścisłego języka nauk szczegółowych. Tak więc, stajemy jeszcze raz przed problemem, który opisywał Rudolf Carnap, próbując eliminować język literatury jako nieposiadający wartości poznawczej.

W czasie wykładu zostanie podjęta próba analizy struktury i oceny wartości poznawczej, jaką posiada język metaforyczny i obrazowy. Główną ideę, która będzie uzasadniana w ramach projektu można sprowadzić do tezy: „Język poetycki (metaforyczny i obrazowy) posiada swą własną strukturę i formę, dzięki której pełni funkcję narzędzia umożliwiającego konceptualizację świata”. Język poetycki to medium pozwalające rozumieć rzeczywistość. Stanowi autonomiczną wobec języka naukowego narrację, która nie sprowadza się jedynie do zindywidualizowanej ekspresji o charakterze emocjonalnym. Wydaje się, iż zbudowanie modeli porządkujących język poetycki powinno prowadzić do odkrycia swoistej logiki języka poetyckiego. Te fundamentalne zagadnienia śledzone będą na konkretnych przykładach zaczerpniętych z twórczości współczesnych poetów – (m.in.) Zbigniewa Herberta, Wisławy Szymborskiej, Józefa Czechowicza, a także własnych, publikowanych przez autora wykładu, utworów poetyckich. Tłem teoretycznym będą dokonania francuskiego filozofa Gastona Bachelarda, który w różnych okresach swej twórczości wykorzystywał sprawnie zarówno język nauki (chemii i fizyki), jak i język poezji i wyobraźni poetyckiej.