Zarejestruj

Projekty »

Relacja między wiarą a rozumem w ujęciu ks. Idziego Radziszewskiego

Projekt realizowany w trybie zdalnym (ONLINE)
:: Projekt K204 (Szczegóły)
Adresaci
studenci
Forma prezentacji
wykład
Nauki i sztuki
filozofia, historia
Przedmioty
filozofia, historia
Organizator
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Wydział Filozofii
Autor
dr hab. Rafał Charzyński
Początek
Środa 2024-09-18 10:00
Edycja zakończona
Idź do prezentacji on-line

Relacja pomiędzy rozumem a wiarą religijną stanowi czynnik wpływający na kształt uprawianej refleksji naukowej. Nawet bowiem próby ich separowania czy deklarowana neutralność mają swoje konsekwencje dla nauki. Wydaje się zatem zasadne, aby w ramach wydarzenia popularyzującego naukę, festiwalu skoncentrowanego tym razem na człowieku - jej podmiocie, sercu przybliżyć poglądy Założyciela KULu, a więc instytucji, która "z urzędu" niejako powinna refleksję nad relacją rozum wiara świadomie i profesjonalnie podejmować zarówno w teorii jak też stosować w praktyce.

Ks. Radziszewski starał się pokazać, że, wbrew rozpowszechnionemu w jego epoce przekonaniu, te dziedziny nie stoją ze sobą w sprzeczności. Napięcia między nimi są często wynikiem nieporozumień, których powody starał się przedstawić. Jedną z dostrzeżonych przezeń przyczyn konfliktu było to, że w kwestiach znajdujących się na pograniczu opartej na objawieniu i wierze teologii oraz nauk szczegółowych operowano nieścisłymi pojęciami. Doprecyzowanie ich zatem pomogłoby zażegnać wiele napięć. Wobec zarzutu, że teologia nie spełnia wymogów racjonalności Radziszewski bronił racjonalnego jej charakteru oraz możliwości dalszego rozwoju w kontekście oskarżeń o skrępowanie dogmatami. Inną kwestią będącą źródłem nieporozumień pomiędzy teologią a naukami, zwłaszcza przyrodniczymi, było przekonanie, że wszystkie ich twierdzenia pretendują do tego samego stopnia pewności. Radziszewski kładł nacisk na potrzebę rozróżniania pomiędzy dogmatami a opiniami w teologii oraz hipotezami i teoriami naukowymi. Dzięki temu często należałoby mówić o różnicy zdań między uczonymi, a nie rozbieżnościach między teologią a przyrodoznawstwem. Wysiłek Radziszewskiego szedł też konsekwentnie w kierunku wykazania, że teologia nie jest ze swej natury cenzorem badań naukowych, ale jej reakcję wywołują interpretacje wyników nauki, które dokonując nieuprawnionych uogólnień, wyciągają z nich konsekwencje światopoglądowe. Warto także dodać, że odpowiedzialnością za burzliwą niekiedy historię relacji między teologią a przyrodoznawstwem obarczał także czynniki Kościelne.

Intensywny rozwój nauki, jaki dokonał się w ciągu stu lat od śmierci ks. Radziszewskiego, sprawił, że niektóre z jego poglądów mają obecnie znaczenie historyczne. Niewątpliwie jednak rzetelne poszukiwanie prawdy, którym się charakteryzował oraz przekonanie o możliwości harmonijnej relacji między rozumem a wiarą, jakie pozostawił w testamencie założonemu Uniwersytetowi, pozostają wciąż aktualne.