Miejsce realizacji: Wydział Filozofii i Socjologii (Aula )
Adres: Lublin, Plac Marii Curie-Skłodowskiej 4

Fizyka jest nauką doświadczalną. Ostatecznym kryterium poprawności teorii naukowej jest doświadczenie – jeżeli wyniki eksperymentów przeczą przewidywaniom teorii, to nawet najpiękniejsza teoria ląduje ostatecznie w koszu na śmieci. Eksperymenty fizyczne wykonywane są w laboratoriach naukowych na całym świecie. Ale nie tylko… Istnieje klasa eksperymentów, zwanych eksperymentami myślowymi, które wykonywane są wyłącznie w umysłach fizyków, albo, co najwyżej, na kartce papieru. Dzieje się to w takich przypadkach, gdy aktualny stan techniki eksperymentalnej nie pozwala (jeszcze) na przeprowadzenie doświadczeń w rzeczywistym laboratorium. Eksperymenty myślowe nie są jednak zwykłym fantazjowaniem, ponieważ zakłada się, że wszystko przebiega zgodnie ze znanymi prawami fizyki i gdyby taki eksperyment przeprowadzić w rzeczywistości, to jego przebieg byłby taki, jak ustalono czysto teoretycznie. Okazuje się, że wiele eksperymentów myślowych przyczyniło się do postępu w fizyce, a niektóre z nich miały przełomowe znaczenie.

W wykładzie omówiono kilka wielkich eksperymentów myślowych w fizyce:

1) Galileusz i spadanie ciał;

2) wiadro Newtona i spór o istnienie przestrzeni absolutnej;

3) pociąg Einsteina i względność równoczesności zdarzeń;

4) Einstein w spadającej windzie i natura grawitacji;

5) paradoks Einsteina, Podolskiego, Rosena (EPR) i upiorne oddziaływanie na odległość;

6) mikroskop Heisenberga i orbita elektronu w atomie;

7) kot Schrödingera i kopenhaska interpretacja mechaniki kwantowej;

8) eksperyment Wheelera z opóźnionym wyborem i natura przyczynowości.

____________________________

Źródło zdjęcia: Licht-aus z Pixabay.